Kolven: waarom, wanneer, hoevaak?
Waarom kolven?
Kolven is een waardevolle manier om moedermelk uit je borsten te halen, zodat je baby kan blijven genieten van jouw melk, zelfs als je niet fysiek aanwezig bent. Er zijn verschillende situaties waarin kolven een praktische of noodzakelijke oplossing biedt:
Voeden bij afwezigheid:
Kolven stelt je in staat om moedermelk achter te laten voor je baby, zodat een partner, oppas of familielid jouw kindje kan voeden als jij er niet bent. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn wanneer je weer aan het werk gaat of een uitstapje hebt gepland.Melkproductie stimuleren:
Als je het gevoel hebt dat je melkproductie niet voldoende is, kan kolven helpen om de productie te verhogen. Regelmatig (na)kolven geeft je lichaam het signaal om meer melk aan te maken. Dit kan ook nuttig zijn in de eerste dagen na de geboorte, wanneer de melkproductie nog op gang moet komen.Medische redenen:
Kolven kan een oplossing bieden bij uitdagingen zoals tepelkloven, gevoelige tepels of een ziekenhuisopname van jouw baby. Ook bij een vroeggeboorte kan kolven cruciaal zijn om ervoor te zorgen dat je baby toch de voeding en voordelen van moedermelk krijgt.Fulltime kolven:
Voor sommige ouders is direct aan de borst voeden geen optie, bijvoorbeeld door medische redenen, persoonlijke voorkeuren of uitdagingen bij het aanleggen. Fulltime kolven biedt dan de mogelijkheid om jouw baby moedermelk te geven via een fles, terwijl je toch profiteert van de vele voordelen van borstvoeding.Voorraad opbouwen:
Kolven maakt het mogelijk om een voorraad moedermelk aan te leggen. Dit kan handig zijn voor momenten waarop je weer aan het werk gaat, een productiedip hebt door ziekte of andere onverwachte situaties. Een kleine voorraad in de vriezer geeft gemoedsrust en flexibiliteit.
Wanneer en hoevaak kolven?
Het moment waarop je gaat kolven, hangt af van de reden waarom je kolft. Hieronder beschrijf ik verschillende situaties met handige tips en adviezen.
Kolven bij afwezigheid
Ben je gescheiden van je baby, bijvoorbeeld omdat je weer aan het werk gaat of een dagje weg bent? Dan is kolven essentieel om je melkproductie op peil te houden en je baby moedermelk te blijven geven.
- Kolf op de momenten dat je baby normaal zou drinken. Dit zorgt ervoor dat vraag en aanbod goed op elkaar afgestemd blijven.
- Probeer per kolfbeurt een volledige voeding af te kolven.
- Houd rekening met je natuurlijke productie. Veel moeders merken dat ze in de ochtend meer melk kunnen kolven dan later op de dag.
- Sla geen kolfbeurten over. Dit kan leiden tot een daling in je melkproductie.
Kolven om de melkproductie te stimuleren
Als je je melkproductie wilt stimuleren, kan de aanpak verschillen afhankelijk van de situatie:
De eerste dagen na de geboorte
In de eerste dagen na de geboorte kan kolven helpen om je productie op gang te brengen.
- Overleg altijd met je vroedvrouw of lactatiekundige.
- Maak samen een kolfschema dat past bij jouw situatie.
- Mogelijke schema’s kunnen variëren, bijvoorbeeld door na elke voeding kort na te kolven of enkele keren per dag extra te kolven.
Bij een dip in de productie:
Komt je productie later wat lager uit? Dan kunnen deze tips helpen:
- Voeg een extra kolfmoment toe. Kolf bijvoorbeeld na een voeding of op een moment dat je normaal niet zou kolven.
- Probeer powerkolven. Dit is een techniek waarbij je gedurende een uur in intervallen kolft. Meer weten? Lees onze blog over powerkolven
Kolven als fulltime kolver
Voor fulltime kolvers is de frequentie van kolven afhankelijk van de leeftijd van je baby:
- Pasgeboren baby’s: In de eerste weken is 8-12 keer per dag kolven normaal om de melkproductie op gang te brengen.
- Oudere baby’s: Naarmate je baby ouder wordt, kun je vaak minder frequent kolven.
Let op: bij fulltime kolven ontstaat er soms overproductie. Een aanwijzing hiervoor is als je dagelijks melk kunt invriezen. Overleg met je vroedvrouw of lactatiekundige als je twijfelt over de balans tussen vraag en aanbod.
Kolven om een voorraad op te bouwen
Wil je een voorraadje moedermelk aanleggen? De ochtend is het ideale moment om te kolven. Tijdens de nacht is je prolactinegehalte, het hormoon dat de melkproductie reguleert op zijn hoogst. Dit zorgt ervoor dat je in de ochtend vaak meer melk produceert, waardoor het een perfect moment is om te kolven voor een voorraad.
- Als je één borst per voeding geeft: Kolf de andere borst direct na de voeding af. Zorg dat je kleine porties afkolft om overproductie te voorkomen.
- Als je beide borsten per voeding geeft: Wacht ongeveer 45 minuten na een voeding en kolf beide borsten af. Kleine hoeveelheden die je op verschillende momenten kolft, kun je samenvoegen tot een volledige portie.
- Kolf maximaal één keer per dag extra om een voorraadje aan te leggen en overproductie te voorkomen.
Veel moeders beginnen met het opbouwen van een voorraad moedermelk in de periode dat ze nog thuis zijn, bijvoorbeeld tijdens hun zwangerschapsverlof. Zodra ze weer aan het werk gaan, wordt het vaak vanzelf minder nodig om extra te kolven voor een voorraadje.
Prenetaal kolven
Prenataal kolven, of kolven tijdens de zwangerschap, houdt in dat je vóór de geboorte van je baby colostrum verzamelt. Colostrum, ook wel "vloeibaar goud," is een rijke, voedzame eerste melk die je baby in de eerste dagen extra kan ondersteunen. Hoewel prenataal kolven niet voor iedereen nodig is, kan het in specifieke situaties handig zijn.
Wanneer is Prenataal Kolven Nuttig?
- Medische redenen, zoals zwangerschapsdiabetes, vroeggeboorte, of als je baby mogelijk moeite heeft met drinken direct na de geboorte. Een geplande keizersnede of andere situaties waarin borstvoeding niet direct mogelijk is.
- Het opstarten van de melkproductie om na de geboorte sneller een goede borstvoedingsroutine te vinden.
Is prenataal kolven Veilig?
Terugkeren naar je werk terwijl je borstvoeding geeft, vraagt om een goede planning en organisatie. Met de juiste voorbereiding kun je zowel je melkproductie op peil houden als je baby moedermelk blijven geven. Hier vind je praktische tips en belangrijke informatie om kolven op het werk soepel te laten verlopen.
Voorbereiding
- Bespreek het met je werkgever
Laat je werkgever tijdig weten dat je van plan bent om te kolven tijdens werktijd. In België heb je wettelijk recht op borstvoedingspauzes en het is belangrijk om hierover duidelijke afspraken te maken. - Vind een geschikte plek
Vraag of er een rustige, afgesloten ruimte beschikbaar is waar je in alle privacy kunt kolven. Vermijd het gebruik van toiletruimtes, aangezien deze niet hygiënisch zijn. - Investeer in een goede borstkolf
Een efficiënte borstkolf kan je veel tijd besparen. Een dubbele elektrische borstkolf is vaak de beste keuze voor werkende mama's. Overweeg een kolfconsult om de borstkolf te vinden die het beste bij jou past en zorgt voor een maximale opbrengst. - Plan je kolfmomenten
Stel een schema op voor je kolfmomenten, idealiter 2-3 keer per werkdag, afhankelijk van je werktijden en de leeftijd van je baby. Zo blijft je melkproductie consistent.
Tips voor Kolven tijdens het Werk
Zelf heb ik mijn dochter twee jaar borstvoeding gegeven en heb ik talloze uren gekolfd op mijn werk. Deze tips wil ik graag met je delen:
- Zorg voor een geschikte ruimte
Je hebt recht op een afgesloten, comfortabele ruimte om te kolven. Idealiter is er een stoel, koelkast met eventueel een vriesvak en een plek om je kolfonderdelen af te wassen. Als je werkgever hier niet in voorziet, bespreek dan alternatieven. - Creëer ontspanning
Ontspanning helpt om sneller een toeschietreflex te krijgen. Neem een moment voor jezelf: luister naar muziek, lees een boek of kijk naar filmpjes van je baby. Dit kan echt een verschil maken. - Hou je spullen georganiseerd
Een goed georganiseerde kolftas maakt alles eenvoudiger. In mijn kolftas zaten altijd:
Koelelementen
Tetradoek
Oplader
Reserve-bh
Flesjes en bewaarzakjes
Spiegeltje (voor het goed positioneren van de kolf)
Afwasbenodigdheden - Kolven volgens het ritme van je baby
Probeer te kolven op de momenten dat je baby normaal zou drinken. Dit helpt om vraag en aanbod in balans te houden. - Gebruik een koeltas voor onderweg
Bewaar je moedermelk in afgesloten flesjes of zakjes in de koelkast op je werk. Voor transport gebruik je een koeltas met koelelementen. Als er geen koelkast op je werk is, plaats je de melk direct in je koeltas. Veel kolftassen hebben een apart koelgedeelte voor melk en ruimte voor de kolf. - Wees flexibel
Het kan even duren om een ritme te vinden dat werkt voor jou en je werkdag. Geef jezelf de tijd om te wennen aan deze nieuwe routine. Bekijk hier ons assortiment. - Blijf goed eten en drinken
Je lichaam heeft voldoende energie en vocht nodig om melk te blijven produceren. Zorg dus voor gezonde snacks en drink voldoende water gedurende de dag.
Rechten voor Kolven op het Werk
In België zijn er wettelijke bepalingen om werkende moeders te ondersteunen bij het kolven. Dit zijn de belangrijkste rechten:
- Borstvoedingspauzes zijn wettelijk geregeld
- Je werkgever mag deze pauzes niet weigeren
- Duur van het recht
- Tot 9 maanden na de geboorte van je baby heb je recht op borstvoedingspauzes.
- Aantal pauzes
1 pauze als je werkdag tussen de 4 en 7,5 uur duurt
2 pauzes bij een werkdag van 7,5 uur of langer - Vergoeding
Afhankelijk van je sector krijg je een uitkering via het ziekenfonds of behoud je je loon.
Als je tegenwind ervaart van collega's of je werkgever, ga dan het gesprek aan. Het is jouw recht en belangrijk voor de gezondheid van jou en je baby.
Met een beetje voorbereiding en een goede routine wordt kolven op het werk een vanzelfsprekend onderdeel van je dag. Zo blijft je baby profiteren van de vele voordelen van moedermelk, terwijl jij met vertrouwen je werkdag doorkomt.
De toeschietreflex
Hoe werkt de toeschietreflex?
Wanneer je baby begint te drinken of je met een kolf start, worden zenuwen in de tepel geactiveerd. Deze sturen signalen naar je hersenen, waar het hormoon oxytocine wordt vrijgegeven. Oxytocine zorgt ervoor dat de spiercellen rond de melkklieren samentrekken, waardoor melk door de melkkanalen naar de tepel wordt geduwd.
Sommige moeders voelen de toeschietreflex duidelijk, als een tintelend of prikkelend gevoel in de borsten. Voor anderen verloopt dit onopgemerkt. Meestal voel je alleen de eerste toeschietreflex, maar baby's wekken er vaak meerdere op tijdens één voedingsmoment. Bij kolven is het nuttig om te proberen een nieuwe toeschietreflex op te wekken als de melkstroom stopt en je nog niet voldoende hebt gekolfd.
Wat kan de toeschietreflex beïnvloeden?
De toeschietreflex is gevoelig voor verschillende factoren die zowel positief als negatief kunnen werken:
Negatieve Invloeden
Stress en spanning
Stress verhoogt de aanmaak van adrenaline, een hormoon dat de werking van oxytocine tegengaat. Hierdoor kan de reflex vertragen of helemaal uitblijven.Vermoeidheid
Wanneer je uitgeput bent, reageert je lichaam minder goed op de signalen van je baby of kolf.Hormonale schommelingen
Tijdens de menstruatie of andere hormonale veranderingen kan de toeschietreflex minder krachtig zijn, wat de melkstroom kan beïnvloeden.
Positieve Invloeden
- Emoties
Positieve emoties, zoals het zien of ruiken van je baby, kunnen de reflex stimuleren. Soms begint de melk zelfs te stromen zonder dat je baby aan het drinken is.
Hoe kun je de toeschietreflex stimuleren?
Als de toeschietreflex niet vanzelf op gang komt, kun je enkele technieken gebruiken om het proces te ondersteunen:
Zorg voor ontspanning
- Neem een moment voor jezelf voordat je gaat voeden of kolven.
- Adem diep in en uit.
- Luister naar rustgevende muziek of creëer een comfortabele omgeving waarin je je veilig voelt.
Maak contact met je baby
- Kijk naar je baby of bekijk een foto of video van hem of haar.
- Ruik aan een kledingstuk of dekentje van je baby. Dit kan de aanmaak van oxytocine een extra boost geven.
Gebruik warmte
- Leg een warm kompres of een warme doek op je borsten om de doorbloeding te verbeteren en de melkstroom te bevorderen.
Borstmassage
- Masseer je borsten zachtjes, vooral rond de melkklieren. Dit kan de melkkanalen activeren en de melkstroom stimuleren. Vermijd te harde druk, want dit kan juist averechts werken.
Gebruik de stimulatiestand van je kolf
- Begin altijd met de stimulatiemodus van je kolf. Deze bootst het snelle zuigen van een baby na en helpt de toeschietreflex op gang te brengen. Zodra de melk begint te stromen, schakel je over naar de kolfmodus.
Rustige ademhalingstechnieken
- Voer diepe ademhalingsoefeningen uit om je zenuwstelsel te kalmeren. Dit bevordert de aanmaak van oxytocine en helpt de reflex op gang te komen.
Kolftips: de juiste borstschildmaat en kolfinstellingen
Waarom is de juiste borstschildmaat zo belangrijk?
Het borstschild is een essentieel onderdeel van je kolf. Een goed passend borstschild zorgt voor comfort en bevordert een efficiënte melkafgifte.
Hoe weet je of je de juiste maat hebt?
- Te groot: Je tepel wordt te ver in de tunnel gezogen, wat wrijving, pijn en irritatie kan veroorzaken.
- Te klein: Je tepel krijgt niet genoeg ruimte, waardoor het kolven minder effectief is en ongemak kan veroorzaken.
- Goed passend: Je tepel beweegt vrij in de tunnel, zonder dat er teveel van de tepelhof wordt meegezogen.
Veel vrouwen hebben niet de standaardmaat die bij hun kolf geleverd wordt. Bestel onze tepelmeter en meet je tepels correct op om de juiste maat te bepalen!
Hoe gebruik je de standen van je borstkolf optimaal?
De meeste elektrische kolven hebben meerdere standen om de stimulatie en melkstroom te optimaliseren. Hier is een overzicht van de belangrijkste functies:
Stimulatiestand
Dit bootst het snelle zuigen van je baby na om de toeschietreflex op te wekken. Zodra de melk begint te stromen, schakel je over naar de afkolffase.Afkolffase
In deze modus wordt het langzame, diepe zuigen van je baby nagebootst. Kies een zuigkracht die comfortabel aanvoelt:- Te lage kracht: Onvoldoende melkafgifte.
- Te hoge kracht: Pijn en mogelijke schade aan je tepels.
2-in-1 stand (optioneel)
Deze modus wisselt constant tussen de stimulatie- en afkolffase, ideaal om een nieuwe toeschietreflex op te wekken.Massagestand (optioneel)
Korte zuigbewegingen bereiden je borsten voor op het kolven. Vergelijkbaar met de stimulatiemodus.Tepelretractiemodus (enkel op de Luvion Vienna)
Speciaal voor mama’s met vlakke of ingetrokken tepels. Deze modus zuigt zachtjes om je tepel naar buiten te krijgen, zonder daadwerkelijk te kolven.
Probeer en experimenteer
Elke borst is anders. Varieer in instellingen zoals zuigkracht en snelheid om te ontdekken wat het beste werkt voor jouw melkstroom. Kolven in het maximale, comfortabele vacuum geeft vaak de beste resultaten.
Met de juiste borstschildmaat en een goed afgestemde kolf haal je het maximale uit je sessies, terwijl je comfortabel blijft. Heb je vragen of wil je persoonlijk advies? Neem gerust contact met ons op!
Kolven met de juiste maat van borstschild
Heb je nog vragen?
2490 Balen